Anadolu’da Hadrianus’un İzleri - Onur Gülbay - Sakin Kitap

Hadrianus hayat felsefesi olarak ölümsüzlüğü arayan bir imparatordu. Sanata ve mimarlığa olan hayranlığı belki de onun bu isteğini dolaylı bir yolla başarmasını sağladı. Bugün İmparator Hadrianus dendiğinde akla gelen en önemli eserler hala varlıkları devam eden karmaşık bir geometriye ve plana sahip devasa yapılardır.

Bu felsefenin etkisiyle Anadoludaki Roma dönemi imarlaşma süreci düşünüldüğünde en zengin dönem İmparator Hadrianus dönemidir. Hadrianus Anadoluyu MS 123-124 ve MS 129-132 yılları arasında kapsamlı olarak iki kez ziyaret etmiştir. Hadrianus’un Anadolu ile ilgilenmesinin arka planında üç önemli neden yatmaktaydı. Birincisi, Panhellenia anlayışının bütün imparatorluk içerisinde yeniden canlandırılmak istenmesi, ikincisi bu felsefenin özünde yer alan ikinci sofistik akımının Anadoluda doğması, üçüncüsü de imparatorun neokoros kültü  altında Anadoluda tanrılaştırılmasıdır.

Panhellenia anlayışıyla beraber yerel yönetici ve filozofların da etkisiyle Hadrianus Anadolunun imarlaşması için büyük oranda maddi yardımlarda bulunmuş, ayrıca kentlerdeki yarım kalmış imar aktivitelerinin tamamlanmasını sağlayarak yenileme çalışmalarını da desteklemiştir. Bu kitapla Anadoluda Hadrianus döneminde inşa edilen yapılar, mimari özellikler ve mimari dekorasyon başlıkları altında ayrı ayrı incelenerek yapıların mimari ve dekoratif anlamda benzer özellikleri tespit edilip, Hadrianus dönemine özgü detaylar vurgulanarak Anadoludaki Hadrianus dönemi zengin Roma mimarisinin özellikleri açıklanmaya çalışılmıştır.