Eskişehir-Kütahya Demiryolunun Yapımı ve İşletmesi(1893-1894)

Zabit ACER tarafından yazılan “Eskişehir-Kütahya Demiryolunun Yapımı ve İşletmesi (1893-1894)” adındaki kitap, tekerleğin MÖ 3000’li yıllarda icadından başlayarak demiryolu çağının doğuşuna, sanayi devrimindeki buhar gücünün etkisine ve Osmanlı Devleti’ndeki demiryolu serüvenine uzanan geniş bir tarihsel panorama sunuyor. Okur, İngiltere’de George Stephenson’un öncülüğünde başlayan modern demiryolu taşımacılığının, kısa sürede Fransa, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri ve diğer Avrupa ülkelerine nasıl yayıldığını ayrıntılarıyla öğreniyor. Eser, Osmanlı coğrafyasına demiryolunun girişini, İngiltere’nin Hindistan’a ulaşma stratejileri, Kırım Savaşı sonrası imtiyaz politikaları ve Sultan Abdülmecid ile Sultan Abdülaziz’in demiryolu konusundaki vizyonları ışığında ele alıyor.
Rumeli ve Anadolu’daki ilk demiryolu hatlarının inşasından, İngiliz, Fransız ve Alman şirketlerinin ekonomik ve siyasi hedeflerine; İzmir-Aydın, Köstence-Çernavoda ve İzmir-Kasaba gibi öncü hatların hikâyesinden, Haydarpaşa-İzmit hattı ve Wilhelm von Pressel’in Anadolu şebekesi projelerine kadar geniş bir yelpazede bilgi veriyor.
Kitabın en dikkat çekici bölümlerinden biri, Eskişehir-Kütahya-Konya hattının yapımı ve Kütahya halkının ilk lokomotifle tanışma anı. Kolera salgını, güzergâh değişikliği tartışmaları ve açılış törenine dair canlı tasvirler, eseri yalnızca bir teknik tarih anlatımı olmaktan çıkarıp sosyal ve kültürel boyutlarıyla da zenginleştiriyor.
Demiryolu tarihine meraklı olanlar, Osmanlı modernleşmesini anlamak isteyenler ve ulaştırma tarihi üzerine çalışan araştırmacılar için kaynak niteliğinde olan bu eser, titiz araştırma sonucunda arşiv belgeleri, dönemin basını ve birincil kaynaklarla desteklenmiş akıcı bir üslupla kaleme alınmış. Okur, sayfalar arasında hem teknik ilerlemenin hem de imparatorlukların kaderini değiştiren stratejik hamlelerin izini sürecek.