Deney Tasarımı İlke ve Teknikleri - Necla Çömlekçi - Alfa Yayınları

Siyahinin 8. sayısı üç ana dosyayla düğümlenen bir şebeke halinde işledi. Esnek başlıklar olarak düşündüğümüz bu düğümler hakkında konuşalım: Liberter Eğitim, Sol Kimlik ve Görsel (Deneysel) Şiir...

Liberter Eğitim dosyasını Eren Barış ve Savaş Kılıç hazırladılar. Eğitim: hiç özgürlükçü olabilir mi diye sormakla ve çeşitli örnekler, cevap hazırlıkları, sorunsal tarifleri, deneyimler ve yorumlardan yaptıkları toplam kapsamında yüreklendirici cevaplarla irtibatı diri tutmakla hem eğitimin kendi doğasını özgürlükçü bir toplumsal vizyon lehine yeniden düzenleme arayışını hem de bugünün somut eğitim dertlerine, kayıp gidene kayıtsız gündem fazlasına bir müdahaleyi yansıtıyorlar.

Üniversitelerde siyasetin hayli gerilediği, özel üniversitelerin toplamdaki nitel ve nicel ağırlıklarını arttırdıkları, paralı eğitimin fütursuzlaştığı, ana eğitim konseptini sorgulayacak ve onlardan kaçacak alternatif alanların takatsiz gözüktüğü gibi tespitlerin birbirini izlemesine alışıldı. Solun yaygın gerileyişiyle beraber paralı eğitim sarmalına giremeyen sınıfların sol kaynaklı bir alternatif eğitimle hayata katılmaları ihtimalinin de güç kaybettiğini görüyoruz. Şöyle bir bakılırsa, denebilir ki, sol hareketin fiili varlığının açtığı alternatif eğitim sahası olmasa merkezi eğitim kalesine alınmayacak pek çokları zamanında Türkiye entelijensiyasının hepimizin önünü açan aktif birer parçası olmuşlardı, olabiliyorlardı. Şimdiyse solun zayıflamasıyla bu imkân da kapanıyor. İleride okur yazarların belirgin sınıfsal kümelenmelerin daha da kurallaştığı kastlar anlamına geleceğine dair öngörüler artıyor. Bu anlamda, iç karartıcı bir elitleşme bulutunun hareketinden sözediyoruz.

Anarşistlerin, anti-hiyerarşik, yatay olarak örgütlenmiş, temsiliyete dayanmayan başka bir toplumsal düzen için zihinlerini ve emeklerini seferber ettikleri oranda başka bir eğitim üzerine de kafa yordukları, deneyler yaptıkları biliniyor. Özgürlükçü eğitim arayışlarına anarşizmden gelen katkı kuşkusuz saf değil, başka katkılarla karışarak, tartışarak yoluna devam ediyor. Savaş ile Erenin bu tartışmaların dünyasına yaptıkları çağrıyı bir davet olarak da algılıyoruz. Galiba eski dil daha da elverişli bu amaçlar için; eğip bükmek, ağaçları yaşken eğitmek yerine talim yaptıran muallimlerden, talep eden talebelerden bahsediyor gibiyiz biraz da....

Soruşturmamızda da masaya yatırmaya çalıştığımız gibi, bir yandan solcu denilince enikonu milliyetçi birinin anlaşıldığı, milliyetçilikleri kuşkuda olanların liberalliklerinin derecesini tartışmak gerektiğini ima eden bir dil var bugün Türkiyede. Öte yandan da toplumsal, ekonomik ve siyasal dönüşümün bir yanlısından, bir aktöründen çok kültürel hoşgörünün bir savunucusu olarak solcu figüründe radikal bir mücadele alanı görmemizi isteyen bir zorlama var. Boğucu Sol, böyle birşey. Nereden silkinmek mümkün diye bakıyoruz, bakacağız.

Anarşik jestlerin, anarşist kimliğin, anarşizm kökenli teori ve pratiğe karşı mücadelesinin de üstüne giderek elbet...

Şiirin, şiire yüz dönmenin, şiire doğrunun tam zamanı. Öncelikle, piyasanın kültür ve dolayısıyla edebiyat sahasını önemli ölçüde dizginlediği bir dönemde şiir finansal bir heyecan uyandırmadığı için. Şiirin en büyük şansı satmaması oldu. Satmadığı ve satmayacağı düşünüldüğü için piyasa şiire yatırım yapmıyor, yakasını bırakıyor ve şiir kendi başına kendi bildiği yoldan giderken dilediği gibi sadece kendi karabasanlarını görebiliyor. Bununla beraber edebiyatın yerel otoritelerinin muhafazakârlıkları da daha büyük canavarlar tarafından önemsizleştirildiği için 2000ler Türkiye şiir ortamında bir otorite boşluğu yarattı. Öyle ya da böyle bir tür avangard itki, radikalizm, deneyselcilik; birden konuştuklarımız bunlar oldu. Garip, hayli garip, ama anlamlı bir şekilde, Doğu Bloğundan yeni çıkan ülkelerin 90larda sanatta gösterebildikleri 20 yy. avangard geleneklerini kısa bir sürede ve yeniden yaparak, yaşayarak öğrenme ve kendine katıp ortamı/düşünüşü yenileme, kayıp b