İstanbul Çorlulu Ali Paşa Külliyesi Mezar Taşları - Zeynep Uçar - Yalın Yayıncılık

Mezar taşları, bulundukları dönemin kültür, sanat, mimari, edebiyat, sağlık ve soy gibi bir çok alanı ile alâkalı çok sayıda bilgi veren en önemli kaynaklardır. Doğum ve yaşam kadar kaçınılmaz bir gerçek olan ölümün, erken dönemlerden günümüze kadar farklı coğrafyalarda farklı medeniyetler ışığında değişerek günümüze kadar uzanmış en önemli parçalarından biri mezar taşlarıdır. Bu sebeple İstanbul’un en önemli bölgelerinden biri olan Divanyolu üzerinde yer alan Çorlulu Ali Paşa Külliyesi Mezar Taşları 18. ve 19. yüzyılın Osmanlısına farklı bir açıdan bakarak, birçok alanda değerlendirip kaleme almamızı sağlamıştır. İki yıllık bir çalışmanın sonucunda hazırlanan bu eserde incelenen 39 mezar ile dönemin Osmanlısı, mezar ve mezar kültürünün Osmanlı toplumundaki yeri anlatılmaya çalışılmıştır.

Mezar ve mezar taşı tiplerinden Osmanlı mimarisi hakkında bilgi edinilebilirken, başlık tiplerinden hareketle ise dönemin meslek grupları ile kişisel statüleri hakkında fikir yürütülebilmiştir. Ayrıca mezarlar üzerinde yer alan tüm motifler kendi içerisinde alt başlıklar ile tek tek değerlendirilerek, bu motiflerin toplumdaki yeri ve anlamı anlatılmaya çalışılmıştır. Her bir mezarın sahibi ve mezarlık içerisindeki akrabalık ilişkileri incelenmiş ve dönemin toplumundaki kişiler hakkında bilgi edinilmeye çalışılmıştır. Hazirelerde yer alan mezarlar üzerindeki günümüze gelebilmiş tüm kitabeler okunarak incelenmiş ve belirli bir sistem izlendiği görülerek dönemin edebiyat dili hakkında fikir yürütülebilmiştir. Bu çalışma neticesinde mezar taşlarının sanat tarihi açısından birçok alana ışık tutan ve görsel birer sanat eseri olarak bizleri etkileyen en önemli kaynaklardan biri olduğu anlaşılmıştır. Daha önceki çalışmalardan hareketle hazırlanan eserin, bu alanda yapılacak diğer çalışmalara kaynak olması ve daha iyi bir yol çizmesi amaçlanmıştır.