Küçük Köylülüğe Sermaye Kapanı - Metin Özuğurlu - Nota Bene Yayınları

Bu çalışma, Türkiye tarımının yapısal dönüşümünü, küçük köylülüğün farklılaşması sürecine odaklanarak açıklamayı konu almıştır. Çalışma küçük köylülüğün, kendisini farklılaştıran çağdaş dinamikler karşısında sahip olduğu ve sergilediği direnme ve uyum mekanizmalarını sorunsallaştırarak giriştiği incelemesini iki eksende sürdürmüştür. İlki, tarımı konu alan akademik/bilimsel bilgi üretimi ve bilgi birikiminin iki bibliyografik veri tabanına dayalı nicel analizidir. Bu yolla, sosyolojik tarım çalışmalarındaki geçmiş ve bugün bağlantısı kurulmaya çalışılmış ve kritik kimi önermeler geliştirilebilmiştir. İkinci eksen, ürün türüne göre amaca dönük seçilmiş 10 ile bağlı 24 köyde sürdürülen saha çalışmasına yaslanmıştır. Derinlemesine görüşme ve anket teknikleriyle derlenen ve geliştirilen nitel-nicel veri seti, kuram inşasına dönük olarak çözümlenmiştir. Küçük köylülüğün idamesini ve yeni koşullara uyumunu sağlayan stratejilerin paradoksal bir biçimde piyasa gereklerine tabiiyetini derinleştiren ve sermayenin tarımsal alanlara doğrudan nüfuzunu güçlendiren etkiler yarattığı ve böylece kendi varlığını idame ettiren koşulların, geçmişten farklı olarak, bir küçük meta üretimi kapanı işlevi gördüğü sonucuna ulaşılmıştır. Küçük köylülüğün farklılaşması, saha çalışmasının bulguları ışığında altı farklı hane tiplemesinin inşası gerçekleştirilerek kavramsallaştırılmış ve bunu izleyen veri analizi ile desteklenmiştir. Kuram inşasına dönük çalışmanın Türkiye tarımı hakkındaki kimi kritik değerlendirmelerine de yer verilmiştir.