Afad Arama Kurtarma Ekiplerinin Etkinlik Düzeyinin Değerlendirilmesi: Hatay Örneği

6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler, yıkımın büyüklüğü ve etkilediği alan itibarıyla “asrın felaketi” olarak tarihe geçmiştir. Bu felaket, yalnızca fiziksel yıkımıyla değil; aynı zamanda afet müdahale kapasitesini, kurumsal refleksleri ve insan kaynağını da ciddi biçimde sınamıştır. Sürecin ilk anlarından itibaren devlet kurumları ve arama-kurtarma ekipleri sahaya yönlendirilmiş; toplumun çeşitli kesimleri ise afet sonrasında dayanışma davranışları göstermiştir. Bu doktora çalışması, söz konusu depremler sonrasında Hatay ilinde görev yapan AFAD, JAK, UMKE, itfaiye ve gönüllü yapılara ait arama kurtarma ekiplerinin sahadaki etkinliğini değerlendirmektedir. Kurumsal yapı, teknik donanım, ekip içi koordinasyon ve karşılaşılan zorluklar temelinde yapılan analizler, afet yönetim sisteminin arama-kurtarma kapasitesine dair uygulama temelli çıkarımlar sunmaktadır. Elde edilen veriler, etkin müdahalenin yalnızca altyapı değil, planlı organizasyon ve işleyen koordinasyonla mümkün olduğunu göstermektedir.
Bu çalışmanın her aşamasında bilimsel rehberliği, yönlendirmeleri ve yapıcı eleştirileriyle bana yol gösteren değerli danışmanım Prof. Dr. Abdulmenaf TURAN’a en içten şükranlarımı sunarım. Yalnızca akademik anlamda değil, aynı zamanda manevi olarak da her daim yanımda olan Doç. Dr. Yıldız ATMACA’ya; anlayışı ve desteğiyle her zaman güç veren Doç. Dr. Vedat YILMAZ’a; bizlere okuttuğu eserlerle düşünsel ufkumuzu geliştiren kıymetli hocam Prof. Dr. Ferit İZCİ’ye; akademik gelişimime katkı sağlayan Prof. Dr. Suvat PARİN’e; kardeşten öte dostum Ögr. Gör. Abdulsamet TÜZER’e, yol gösterici yaklaşımıyla destek olan Dr. Ali Can Gözcü ve Doç. Dr. Emrah AYKORA’ya gönülden teşekkür ederim. Ayrıca, bu araştırmanın saha boyutunu mümkün kılan; başta eski AFAD mesai arkadaşlarım olmak üzere, AFAD, itfaiye ve sivil toplum kuruluşlarında görev yapan kıymetli öğrencilerime ve katkı sunan tüm arama kurtarma personeline müteşekkirim. Çalışma sürecinde, idari işlemler sırasında desteklerini esirgemeyen Arş. Gör. Aytaç DURAN’a ve bir selamıyla bile işlerimi kolaylaştıran, aynı zamanda eski mesai arkadaşım ve abim olarak her zaman yanımda olan AFAD Kilis İl Müdürü Ahmet ONGUN’a da ayrıca teşekkür ederim.

Ve en nihayetinde, dualarıyla bana her zaman güç veren ve dualarıyla destek olan canım anam Fadime YILDIRIM’a; sabırları, sevgileri ve her koşulda yanımda duran kıymetlim, eşim Tuğba YILDIRIM’a; varlıklarıyla hayatıma sevinç ve anlam katan sevgili evlatlarım Erdem, Eren ve Fadime Erva’ya gönülden teşekkür ederim.

İÇİNDEKİLER

BÖLÜM 1
Afet ve Afet Yönetimi İlgili Kavramsal Çerçeve
1.1. Afet Kavramı
1.2. Afetlerin Sınıflandırılması ve Afet Türleri
1.2.1. Doğa Kaynaklı Afetler
1.2.2. İnsan Kaynaklı Afetler
1.2.3. İklim Değişikliğine Bağlı Afetler
1.3. Afet Yönetimine İlişkin Tanımlar
1.3.1. Acil Durum ve Yönetimi
1.3.2. Risk ve Risk Yönetimi
1.3.3. Kriz ve Kriz Yönetimi
1.3.4. Zarar Görebilirlik
1.3.5. Dirençlilik
1.4. Afetlerde Yönetim Süreçleri
1.4.1. Risk ve Zarar Azaltma
1.4.2. Hazırlık
1.4.3. Müdahale
1.4.4. İyileştirme
1.5. Seçilmiş Ülkelerinin Afet Yönetim Yapısı ve Örgütlenmesi    
1.5.1. Amerika Birleşik Devletleri &nbs