Baştan Ayağa Güzel - Ahmet Emin Saraç - Ötüken Neşriyat

Türkler ve Farslar arasında İslâm öncesinde başlayan ilişki, İslâmiyetle beraber kuvvetlenir. 11. asırdan 20. asra gelinceye kadar Fars coğrafyasının çoğunlukla Türk hanedanları tarafından idare edilmesi bu münasebetin derecesini gösteren hususlardan biridir. İki millet arasındaki bu yakınlık, dil ve edebiyatlarına da tesir eder. İslâmiyet sonrası Fars edebiyatı, büyük ölçüde Türk hanedanlarının himayesi altında gelişir ve kendisinden bir müddet sonra başlayacak klasik Türk edebiyatı için bir kaynak vazifesi görür.

Baştan Ayağa Güzel adlı bu çalışmada klasik Fars ve Türk edebiyatlarında sevgilinin fiziki özellikleri ile bunların ne şekilde tasvir edildiği ele alınmaktadır. Böyle bir inceleme için Fars edebiyatının en önde gelen şairlerinden Şirazlı Hâfız, Türk edebiyatının etkisi en fazla ve yaygın olan isimlerinden Bağdatlı Fuzûlî ve yine Türk edebiyatının en büyük üstatlarından kabul edilen İstanbullu Bâkî tercih edilmiştir. Bu üç şaire ait ikisi Farsça, ikisi Türkçe dört ayrı divandaki şiirleri değerlendiren bu çalışma okunduğunda, klasik Fars ve Türk edebiyatlarında “güzel”in fiziki tasvirinin büyük ölçüde aynı olduğu görülecektir.