Dini-Tasavvufi Türk Edebiyatında İnsan - Sibel Turhan Tuna - Çizgi Kitabevi Yayınları

Bu çalışmada, Anadoluda Dini - Tasavvufi Türk Edebiyatının başlangıç döneminin (13. yüzyılın) öne çıkan şahsiyetlerinden olan üç büyük mutasavvıf; Mevlana Celaleddin Rumi, Yunus Emre ve Hacı Bektaş Velinin eserlerinden örnek olarak seçilen şiirlerinde insan teması, edebiyat ve varoluşçu felsefe disiplinlerinin sınırları çerçevesinde, benzeyen ve ayrılan yönleriyle genel olarak incelenmiş böylece insana, hem edebiyat hem de bir felsefe ekolü olan Varoluşçuluk açısından disiplinlerarası bir bakışla yaklaşılmıştır. Bu bakışta ortaya çıkan manzara nettir: 13. yüzyıl Anadolusunda yaşama dönük kaygılarla dini - mistik bir ortama adeta sığınan insan ile 20. yüzyılda makineleşme, savaşlar vb. sebeplerle yitik varoluşunu arayan insan, bir noktada zaman tünelinde paralel bir çizgide seyretmektedir. Yaşamında bir anlam bulabilmek adına öz yaşamıyla her daim mücadele içinde olan her iki yüzyıl insanı, derin bir kaygı içindedir, umutsuzdur, bir kaçış planı içindedir. Bu kaçış yolu, 13. yüzyıl Anadolusunda İslam dininin tesiriyle mistik ve ruhani öğretilerle insanı sonsuzluk yoluna çıkaracak olan Tasavvuf dolayısıyla, İslam dini ve Kuran olurken, 20. yüzyıl kıta Avrupasında düşünür - yazarlarca insan yaşamının anlamını her yönüyle sorgulayan ve sorgulatan Varoluşçuluk öğretisi (ve dahası teist Varoluşçular için Hristiyanlık) olacaktır. Her iki yüzyıl ve dönemi hazırlayan (siyasi, sosyal) etmenler, tamamen insanı yine kendisine keşfettirecek olan etmenlerdir. Nitekim bu insanlar, kendi varlığındaki gizemi, ya da herkesin görmesi imkansız olan eksikliği yine kendi özgür arayışlarıyla bir sorumluluk bilincinde çözmektedirler.