Dinler ve Türkler - Bahattin Ayhan - Dorlion Yayınları

Osmanlı yönetimi Sünni Ortodoksluk davasına sarılırken aşiretler, göçebe töresi ve Şaman inançlarıyla derin değişikliğe uğramış bir İslam biçimini savunan derviş tarikatlarına bağlanıyorlardı. Aşiretler, Osmanlı karşıtı politik ve toplumsal özlemlerini heterodoks din giysilerine bürüyor, giydikleri kırmızı başlıktan dolayı “Kızılbaş” diye biliniyorlardı. Osmanlı İmparatorluğu’nun düzeni şeriat değildi.

17. yüzyılda Reisülküttap yani Dışişleri Bakanı Ragıp Efendi, kendisini ziyaret eden İngiliz Dışişleri Bakanı ile devlet gelirlerinin artırılması üzerine bir sohbete girer. İngiliz Dışişleri Bakanı, “İngiltere’de pul çıkarmaya başladıklarını ve böylece yapılan devlet işlemlerinden ilave vergi aldıklarını ancak Osmanlı’nın Kur’an’da yeri olmadığı için bunu yapamayacağını” söyler. Ragıp Efendi şöyle cevap verir;

“Eğer yeni bir şey söz konusu olduğunda millet ve devlet yararına bir şey bulursak ona mutlaka Kur’an’da da bir yer buluruz.