M. Sâti el-Husrînin Etnografya (İlm-i Akvam) adlı eseri, insanlık tarihinin ve kültürel çeşitliliğin derinliklerine inen kapsamlı bir araştırmadır. Dr. Av. Faruk Yılmaz tarafından Osmanlıca’dan çevrilip hazırlanan bu eser, sosyoloji ve antropolojiye ilgi duyan okuyucular için önemli bir kaynaktır. Kitap, insanın tabiat içindeki yerini ve ırkların oluşum sürecini ele alarak başlıyor. Kabileler ve kavimlerin fizyolojik ve kültürel özelliklerini ayrıntılı bir şekilde inceleyen yazar, boy, saç, kıl, renk, kafatası ve yüz gibi belirleyici unsurları detaylandırıyor. Dil, yazı ve haberleşme araçları üzerinden toplulukların etkileşimlerini ve iletişim biçimlerini analiz ediyor.
Maddi hayat ve toplumsal yaşamın incelendiği bölümlerde, insanların gıda, mesken, elbise ve alet kullanımı gibi günlük yaşam pratiklerine dair bilgiler veriliyor. Ayrıca, ruhsal hayat, oyun ve eğlenceler, güzel sanatlar, inançlar ve bilinen şeyler gibi konular da kapsamlı bir şekilde ele alınıyor. Aile teşkilatı, toplumsal kuruluşlar, ticaret ve çevre etkileri gibi toplumsal hayatın dinamikleri de ayrıntılı bir şekilde işleniyor. Eserin ikinci kısmında, farklı kıtalardaki kavimlerin tasviri ve tarifi yapılıyor. Okyanusya, Amerika, Afrika, Asya ve Avrupa kavimlerinin fizyolojik ve kültürel özellikleri, tarih öncesi ve tarihi durumları, dil tasnifleri ve aralarındaki etkileşimler inceleniyor. Bu bölüm, okuyuculara dünya üzerindeki farklı kültür ve ırkların derinlemesine bir portresini sunuyor.
