Koca Dutun Altı - Ayşe Filiz Yavuz - Ötüken Neşriyat

İnce Mehmet ile Safiye Mehmet hep karıştırıldı. Oysa bu iki kişi birbirinden çok farklıydı. Biri hayalî (Yaşar Kemal, İnce Memed romanı için kurgu demiştir), diğeri ise sıradan ama gerçekte var olan bir eşkıya idi. Üstelik Yaşar Kemal’in İnce Memed’i Kadirli’de değil, Türkiye’nin batısında yaşamış bir eşkıyanın hayatından esinlenerek yazılmış; içine Çukurova’dan hikâyeler ve sahneler eklenmiş bir romandı. Bazıları ise Karamüftü Remzi’nin hayatını yazdığını anlattı.

*

Gizik Duran da, Safiye Mehmet de Ermeni çetelerine göz açtırmamışlardı. Bilhassa Gizik Duran, Haçın (Saimbeyli)’da büyük vahşet yaşatan Aram Çavuş’u, Hamurcu Gediği’nde yakalayıp öldürmüş; Haçın’da işkence edilip katledilen yüzlerce Türk’ün intikamını almıştı.

Yazık ettiler Safiye Mehmet’e... Kimi “Bahar gelip de karlar eriyince, jandarma tesadüfen buldu.” dedi, kimi ise bir köylünün bulup jandarmaya haber verdiğini söyledi. Cesedini bir atın üstüne atıp Kadirli’ye getirdiler; Kadirli’de ve kendi köyünün sokağında herkesin gözünün önünden geçirip mezarına götürdüler. 1932 yılının Kasım ayıydı.

“Kör olası Tuğarası / Yanar bağrımın başı / Bu gelen kim derlerse / Safiye Memmed’in çetesi” diyen kız kardeşi Hürü çok ağıt yaktı. Geceleri mezarında bir ışığın yandığı, Safiye Mehmet’in şehit olduğu dilden dile dolaştı.