Malumat-ı Medeniye ve Ahlakiye (İkinci Kısım - Osmanlıca Aslıyla Birlikte)

“Her şey vatan için. Dolayısıyla insan içindir”

Aile içinde bir çocuk ilk önce etrafındaki şeyleri fark etmeye başlayınca her şeyden evvel peder, valide, hemşire ve biraderlerini görür. Bunların kendi üzerine titrediklerini kendisinin her türlü takayyüdâtına koştuklarını, şefkat ve muhabbet kanatlarını üzerine açtıklarını anlar.

Bütün aile halkını birbirine bağlayan, hepsinin kalbini bir kalp gibi birleştiren şey “muhabbet” tir. Muhabbet her türlü rabıtanın esasıdır. Herkeste her şeye karşı bir muhabbet olabilir. Lakin muhabbetin en saf ve en sağlamı aile muhabbetidir. Aile muhabbeti, baba muhabbeti, ana muhabbeti, bacı muhabbeti, kardeş muhabbeti. Elhasıl evlat muhabbetidir.

Birlikte yaşamak, birbirini sevmek, birisinin bir kötülük görmesinden mustarip, iyilik gelmesinden mesrûr olmak, ihtiyaçta olanlarının imdatlarına koşmak, hepsinin kalbi aynı hisle, aynı muhabbetle bir kalp gibi çarpmak, bir aile hayatına mahsus evsaftandır.

Bir ailenin çocuklarına karşı olan hisleri, muhabbetleri ve teessürleri bütün hayatları müddetince devam eder. Masum yavrular az çok muhitlerini anlar bir hale gelir gelmez, baba, ana, bütün aile “bu iyidir, bu kötüdür” diyerek onlara ilk ders-i terbiyeyi vermeye başlarlar.