Teodise ve Deizm’e Kur’an’dan Cevaplar - Bayram Çınar - Fecr Yayınları

Çalışmada bir bu¨tu¨n olarak ve su¨rekli bir biçimde, evrenin yaratıcısının Allah olduğu önce ispatlanır, sonra da ısrarla vurgulanır. Evrenin yegâne yaratıcısının Allah olduğu ve oluşun bu¨tu¨nu¨yle ona nispet edilmesi gerektiğine dikkat çekilir. Allahın evrene mu¨dahalesinin farklı vakıalar u¨zerinden kavranması sağlanarak Allahın evrene mu¨dahalesinin tekdu¨ze
olup olmadığı ve farklı yollarla ve amaçlarla evrenle temas edip etmediği sorgulanır. Evrenin neden bu şekilde kurgulandığına ilişkin âyetlerin Allah’ın maksadını ortaya çıkarmak için bir araç olduğu varsayılarak buna dikkat çekilir. İnsanın evrendeki konumu, onun anlam arayışı çerçevesinde anlaşılmaya çabalanır. Evrene ilişkin anlam arayışının, insanın anlam arayışında kendini bulduğu ve insanın evrene amaçsız ve abes olarak gönderilmediği tezi ile ilişkili olduğu belirtilir. Evrenin bir gayeye dönu¨k olduğu varsayımı, evrenin planlanmasının arkasındaki nedendir. Evrendeki planlılık ve du¨zenlilik kavranmadan, onun bir amaca dönu¨k olduğunu anlamaya imkân yoktur. Evrenin bir planlamanın u¨ru¨nu¨ olduğu ve bu planın yu¨klendiği sorumluluğun izah edilmesi gerektiği çalışmada belirtilir. Bu planlılık ile evrendeki tabiî afetler ve kötu¨lu¨k varsayımı Kuran âyetleri çerçevesinde yeni bir yoruma tâbî tutulup anlaşılmaya çaba harcanır. Kuranın musibet olarak değerlendirilebilecek farklı yapılardaki âyetlerinin ortak bir payda etrafında toplanarak anlamlandırılmaya çalışıldığı ifade edilir. Doğru bir evren algısına sahip olmanın doğru bir Allah algısının arka planını oluşturduğu, çalışmada gu¨çlu¨ biçimde dile getirilir; doğru bir Allah tasavvurunun, doğru bir vahiy algısı ile inşa edilebileceği ve doğru bir vahiy yorumunun ise doğru bir evren algısıyla test edilebileceği belirtilir.