Köklü tarihsel birikimi ve zengin kültürel motifleriyle farklı inanç ve etnisitelere ev sahipliği yapan Varto, coğrafyasının önemli medeniyet duraklarından biridir; köklü bir miras üzerine kuruludur. Höyük, mağara, mezarlık gibi tarihi alanlarının yanı sıra, eğitim ve inanç kurumlarıyla öne çıkan Varto, çevredeki yerleşim alanlarından farklı bir kültürel zenginlik meydana getirmiştir. İlçe, siyasetten dine, ekonomiden göçe çok konuda kendine özgü bir kimlik inşa etmiştir. Depremler ve akabinde gerçekleşen göçlerle yurtiçi ve yurtdışı birçok yer değiştirmeye sahne olan Varto, dinamik bir demografi arz etmektedir. Siyasal söylem ve pratiklerin, etnik ve dini unsurlar üzerinden sergilediği tasarruflar, ilçenin tarihi ve kültürel hafızasında yerini korumaktadır. Gündelik rutin ve ritüellerde siyasal, dinsel değişkenlerin izleri sürülebilmekte; farklı simge ve sembollerle çeşitliliklerin varlığı gözlemlenebilmektedir.
Doğal güzellikleri, folkloru ve insan halleriyle Varto, birçok disiplinin dikkatini cezbeden bir mekândır. Ekonomiden siyasete, tarihten edebiyata geniş bir yelpazede incelenmesi mümkün olan Varto’ya dair yapılacak her okuma, okuyana farklı pencereler açmaktadır. Bu çalışma da kendine has bir kültürel birikim oluşturmuş olan Varto’ya, geniş bir perspektiften bakmayı murad etmektedir. Varto’yu coğrafi yapıdan insan çeşitliliğine, kültürel hafızadan eğitime, etnisiteden biyografiye geniş bir alanda ele alan çalışma, Varto tarihi ve toplumsal yapısı hakkında çok şey söylemektedir. İnsan ilişkilerini merkeze alan ve geniş bir yazar kadrosunun kolektif bir çabasıyla ete kemiğe bürünmüş olan bu kitap, kapsamlı ve derinlikli analizleriyle bu alanda ilk olma özelliğine sahiptir.
Murat Alanoğlu, Bilal Altan, İbrahim Burçin Asna, İrfan Baytar, Abdulkerim Bingöl, Ferda Bingöl, İbrahim Bingöl, Ayetullah Çelik, Sedat Çelik, Mahmut Dündar, Nevzat Eminoğlu, Nevzat Erdoğan, Murat Erginyürek, Salih Kalkan, Canser Kardaş ,Zeynep Zelal Kızılkaya, Gülbin Fırat Onat, Mehmet Özalper, Mehmet Emin Purçak, Asim Taş, Hasan Taşkıran, Serhat Aras Tuna, Rohat Tüzün, Ejder Ulutaş, Fatoş Yalçınkaya, Zehra Yel, Figen Yetkin, Ferit Yıldız, Muhammet Yücel’in çok değerli katkılarıyla...
