Verildiği Ülkede İptal Edilen Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi İstanbul Üniversitesi

Hukuki uyuşmazlıkların her ne kadar bir devletin yargı organları vasıtasıyla çözümlenmesi esas olsa da, uluslararası ticaretin gelişimiyle dogru orantılı olarak, tahkim, milletlerarası ticari uyuşmazlıkların cözümde devlet yargısına nazaran en cok tercih edilen alternatif uyuşmazlık cözüm yollarından biridir. Bunun yanısıra, milletlerarası anlaşmaların hakem kararlarının tenfizinde sagladıgı kolaylıklar milletlerarası ticari tahkimi, devlet yargılamasına oranla daha avantajlı ve daha cok tercih edilen bir uyuşmazlık cözüm yolu haline getirmiştir. Yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizine ilişkin akdedilen milletlerarası anlaşmalar, bu kararların verildikleri ülke dışında tanınıp tenfiz edilmesine olanak saglamaktadır. Ancak, her ne kadar yeni tahkim yasaları ve milletlerarası anlaşmalarla mahkemelerin tahkime müdahelesi azaltılmaya calışılsa da bunun tamamen ortadan kalktıgını söylemek mümkün değildir. Milli mahkemelerin tahkime müdahale etme yollarından en temel ikisini tahkim yeri devleti mahkemelerinde acılabilecek olan iptal davası ve hakem kararının tanınması veya tenfizi istemiyle hakkında lehine hüküm verilen tarafın kararın icrası icin milli mahkemelere yapacağı tanıma veya tenfiz başvurusu oluşturur. 1958 tarihli Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkındaki New York Sözleşmesi, milletlerarası hakem kararlarının tanınması ve tenfizi konusunu düzenlemekte olup dünyadaki pek cok ülke tarafından onaylanmıştır. Verildiği Ülkede Iptal Edilen Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması Ve Tenfizi isimli bu calışmamızda New York Sözleşmesinin tenfiz engellerini düzenleyen V. maddesinin birinci fikrasının e bendinde yer alan tenfiz engelinin uygulamada yarattığı sorunlar Sözleşmenin VII. maddesi ile birlikte değerlendirilerek, doktrinde ve uygulamada hala tartışmalı olan bu konuya ilişkin çözüm önerileri getirilmeye çalışılacaktır.

İÇİNDEKİLER

Giriş

Birinci Bölüm

Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında Genel Bilgi

I. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi

A. Yabancı Hakem Kararı Kavramı

1. Genel Bilgi

2. Hakem Kararının Milliyetinin Tespitinde Kullanılan Kıstaslar

a. Hakem Kararının Verildiği Yer Kıstası (Mülkilik/Toprak Prensibi)

b. Hakem Kararının Tabi Olduğu Usul Otoritesi Kıstası (Otorite Teorisi)

B. Milletlerarası Hakem Kararı Kavramı

C. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Kavramları

1. Genel Bilgi

2. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması

3. Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizi

a. Genel Bilgi

b. Tenfiz Usulü

i. Görev

ii. Yetki

c. Tenfiz Kararının Hukuki Sonuçları

D. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizine İlişkin İlgili Mevzuat

1. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkındaki Çok Taraflı ve İki Taraflı Milletlerarası Sözleşmeler

a. Genel Bilgi

b. 1961 Tarihli Milletlerarası Ticari Tahkime İlişkin Avrupa (Cenevre) Sözleşmesi

c. 1958 Tarihli Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizine İlişkin New York Sözleşmesi

i. Aleyhine Hakem Kararı İleri Sürülen Tarafça İspat Edilecek Şartlar

1. Geçerli Bir Tahkim Anlaşmasının Bulunmaması veya Tarafların Ehliyetsizliği

a. Tarafların Ehliyetsizliği

b. Tahkim Anlaşmasının Geçersizliği

2. Savunma Haklarının İhlal Edilmiş Olması

3. Hakemlerin Yetkilerini Aşmaları

4. Hakem Seçim Yöntemine veya Usule Uygulanacak Kurallara Aykırılık

5. Hakem Kararının Bağlayı