Budala -2 - Fyodor Mihayloviç Dostoyevski - Halk Kitabevi

Rus romancısı, Moskovada doğdu, Petrogradda öldü. Babası hekimdi. Çocukluk yıllarını Moskovada, zorba bir baba ile hasta bir anne arasında geçirdi. Bir süre sonra annesi öldü, babası kendini içkiye verdi. Petrograd Askeri Mühendislik Okulunu bitirdi (1843). Petrograddaki yaşamı, bilimsel ve askeri bir sıkı düzen altında geçti. Geçimini sağlayabilmek için çeviriler yaptı. Memurlukta tutunamaya-cağını anladı. Yazar olmaya karar verdi. Mektup biçimindeki ilk yapıtı İnsancıkları o sırada yazdı (1846). Roman, sıcak bir ilgiyle kaışılandı. Ancak, daha sonra yazdığı Ak geceler, Bir yufka yürekli, Netoçka Nezvanova gibi romanları, aynı ustalıkla yazılmamıştı. Onun için, halkın hayranlığı ilgisizliğe dönüverdi. Umudu kırılan yazar, genç liberallerin çevresine girdi. Petraçevskiy entı ikasına karıştığı için tutuklandı (1849). Yargılanarak ölüm cezasına çaıptırıldıysa da sonradan bağışlandı, ama Sibiryaya sürgün edildi. Dört yıl orada zorla çalıştırıldı. Serbest bırakıldığında (1854) sana illetine tutulmuştu. Cezasını tamamlamak için, gene Sibiryada er olarak orduda kaldı (1859a dek). Bu arada evlenmişti. (1857). Ordudan ayrılmasına izin çıktı. Ama 4 ay daha bir kentte kalmaya zorlandı. Tümden bağışlanacak Petrograda döndü. Yeniden yazmaya başladı. Vremya (zaman) adında bil dergi çıkarmaya başladı. (1861). Stepançikovo köyü, Amcamın düşü, Ölüler evinde Anıları yazdı. Sürgün yaşamını anlatan bu son yapıt, ona yeniden ün kazandırdı, çarı bile etkiledi. İlk Avrupa gezisine çıktı (1862). Dergisi kapatıldı (1863). Gene Avrupaya gitti. Epoka (Çağ) adlı yeni bir dergi çıkarmaya başladı (1864). Kar ısı ve kardeşi öldü. Parasız kaldığından, dergisini kapattı (1864). Yer Altında Notları da yine sürgün yaşamının anılarına dayanarak yazdı. Borç içinde yaşıyordu. Almanyaya gitti, kumara daldı. Danimarka üstünden Petrograda döndü. Sekreteriyle evlendi (1867). Almanyaya gittiler, gene kumara daldı. Cenevreye geçtiler. Bundan sonraki dört yılını karısıyla birlikte Avrupada geçirdi. Italyayı gezdi. Petrograda döndüler (1871). Vaktiyle babasının öldürüldüğü çiftlikte bir süre kaldı (1877). Sibiryadan döner dönmez yazdığı Suç ve ceza, asıl ününü sağlayacak romanlar dizisinin ilkidir.