Cumhuriyet Dönemi Türk Romanında Osmanlıya Bakış (1920-1970 Yılları Arası)

Türk romanında Osmanlı Devletinin ele almış şeklinin ortaya çıkarılması hem Türk romancılarının tarihimizin belli bir kesitine yaklaşımlarının hem de edebiyat-tarih arasındaki ilişkinin nasıl bir niteliğe sahip olduğunun gösterilmesi bakımından değerlidir. Böyle bir çalışmaya yönelmemde tarih disiplinine duyduğum özel ilgiyi ilk husus olarak zikretmem gereklidir. Zira tarih milletlerin hafızasıdır ve hafızasını diri tutmayan milletler geleceğe güvenle bakamazlar. Bu noktada ikinci olarak temas edeceğim husus Osmanlı Devleti ve tarihine olan merakımdır. Bu merakım da Osmanlı tarihinin, Türk tarihinin en gösterişli dönemlerinden birisi olarak ön plana çıkmasıyla alakalıdır. 13. yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın başlarına kadar, yaklaşık altı yüz yıl boyunca çok geniş bir coğrafyada Türk ve İslam varlığının en güçlü temsilcisi konumunda bulunan Osmanlı Devleti; hüküm sürdüğü zaman diliminin uzunluğu, hâkimiyeti altına aldığı milletlerin çeşitliliği ve dünya tarihinde hem siyasi hem de askeri yönden oynadığı önemli rol bakımından her saha için önemli bir malzeme kaynağıdır.

1920den 1970`e kadar yazılan Türk romanlarında, yazarların Osmanlıya nasıl bir bakış açısıyla yaklaştıklarının somut bir şekilde tespit edilmesi de bu anlamda son derece önemli gözükmektedir. Bu amaçla yapılan çalışmada yüz kırka yakın eser taranmış, yirmi dokuz yazar tarafından kaleme alınan toplam yüz dört roman üzerinde inceleme yapılmıştır. Çalışma kapsamına alınan romanlar hakkında yapılmış özgün incelemeler, yazılan makaleler ve lisansüstü tezler ise incelememizi destekleyen yan unsurlar olmuştur.