Kayacık Kazasında Ekonomik Yapı (16. Yüzyıl) - Kadir Adamaz - Gece Kitaplığı

Günümüzde Manisa ilimizin Gördes ilçesine bağlı bir köy haline dönüşmüş olan Kayacık, 16. yüzyılda Saruhan Sancağının kazaları arasında yer almaktadır. Kayacığın farklı yönlerden ele alan bazı araştırmalar yapılmıştır. Biz de Kayacık kazasının 16. yüzyıldaki ekonomik durumunu ortaya koyarak, gerek bölgenin gerekse Osmanlı Devletinin tarihi yapısının aydınlatılmasına katkı sağlamayı amaçladık.

Çalışmamızda öncelikle Kayacığın tarih ve coğrafyası hakkında kısa bilgi verilmiş, ardından bölgedeki tarımsal ürünler, hayvancılık faaliyetleri, sınaî işletmeler, vergiler ve timar sistemi üzerinde durulmuştur. Çalışmamızın ana kaynaklarını Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi ile Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyud-ı Kadime Arşivinde yer alan Tahrir Defterleri oluşturmuştur. 16. yüzyılda Kayacığın çok kalabalık bir nüfusa sahip olmadığı, ekonomisinin de ağırlıklı olarak tarım ve hayvancılığa dayandığı görülür.

16. yüzyılda Saruhan Sancağında yer alan bazı kazalarının kaderleriyle, Kayacık kazasının kaderinin örtüştüğü de tespit edilmektedir. Nitekim XVI. yüzyılda Adala, Güzelhisar ve Ilıca bir kaza iken, günümüzde Kayacık gibi bir köy veya mahalle haline dönüşmüştür. Bunda da ağırlıklı olarak kaza merkezlerinin kara ve demiryollarından uzak kalmaları gibi zaman içinde bölgede meydana gelen yeni yapılanma veya düzenlemelerin etkili olduğu anlaşılmaktadır.

Bununla birlikte Kayacık ve diğer kazaların arazilerinin günümüzde de tarım, hayvancılık ve sınaî işletme alanı olmaya devam ettiği, başka bir ifadeyle ekonomik olarak canlılığını koruduğunu görmekteyiz. Yerleşim birimlerinin zaman içinde küçülme veya kaybolmasının, bölgelerdeki etkileri üzerindeki çalışmalar da ülkelerin ekonomik yapılarının geliştirilmesi açısından faydalı olacaktır.