On Dört Müfessirden Büyük Kuran Tefsiri (5 Cilt Takım) - İbn Kesir - Karınca & Polen Yayınları

Okuyucunun, Allah’ın kelamını daha iyi anlamasını ve bu konuda daha çok geniş bir perspektife sahip olmasını sağlama açısından bize bu eseri hazırlamayı nasip eden Allah’a hamd olsun. Salât ve selam, Allah’ın kelamını tebliğ edip açıklayan Allah Rasûlü’nün, onun âlinin ve ashabının üzerine olsun. Asıl konuya gelince;

Kur’ân, âlemlerin rabbi tarafından insanlara bir rahmet, öğüt, hidayet, müjde ve uyarı olsun diye apaçık bir Arapçayla indirilmiş nurlu ve eşsiz bir kitaptır. Allah Rasûlü (s.a.v.), onun açıklamasını vahiy yoluyla öğrenmiş ve ashabına öğretmiştir. Müslümanlar, geçen zamanla birlikte Arap dilinin değişime uğraması, yabancı milletlerin Müslüman olması, yeni kültürlerle karşılaşılması ve felsefe kitaplarının Arapçaya tercüme edilmesi gibi nedenlerden dolayı sahabe dönemine nazaran Kur’ân’a yabancılaştılar ve onun ayetlerini kavramada zorlandılar. Bunun üzerine tefsir âlimleri, Kur’ân’ın kapalı yerlerinin izah edilmesi, bidatçiler ve zındıklar tarafından ortaya atılan şüphelerin giderilmesi, aralarında çelişki varmış gibi görülen ayetlerin uzlaştırılması gibi amaçlarla tefsir eserleri kaleme almaya başladılar.

Bu konuda yazılan eserler, kimi zaman bazı ayetlerin tefsiri ile sınırlı tutulmuş, kimi zaman da Kur’ân’ın tefsirini bütünüyle kapsamıştır. Geçen zamanla birlikte tefsir ilmi gelişip sistemleşince sonradan gelen her bir müfessir, önceki tefsir eserlerini bazı yönlerden eleştirerek, eksik ve hatalı gördüğü yönlerini tamamlamak ve düzeltmek amacıyla bir tefsir eseri kaleme almıştır. Kimi zaman da bir müfessir, ömrü boyunca Allah’ın kelamı ile ilgili elde ettiği birikimini ortaya koymak amacıyla bu ilim dalında eser telif etmiştir.

Böylece günümüze dek farklı yöntemlerle yazılan tefsirler, Allah’ın kelamına daha geniş bir perspektiften bakılmasını, “mezhep taassubu, Arap dilinin değişime uğraması, coğrafi ve siyasi faktörler” gibi nedenlerden dolayı Kur’ân’ın selefin anlayışına ve yöntemine göre tefsir edilmesi noktasında yaşanan görüş ve yöntem sapmalarının ortaya çıkarılmasını sağlamıştır. Geçen zamanla birlikte Kur’ân ile ilgili ortaya atılan şüphelerin giderilmesinde rol oynamıştır.

Bu açıdan geçmişten günümüze dek değişik yöntemlerle ve farklı mezheplere/görüşlere sahip önde gelen müfessirler tarafından kaleme alınan tefsir eserlerinin okunup incelenmesi ve karşılaştırılması, Allah’ın kelamının selefin anlayışına ve yöntemine göre anlaşılmasına yardımcı olacak, bu alanda selefin çizgisinden meydana gelen sapmaların ortaya çıkarılmasını sağlayacaktır. Yine fıkhi meselelerle ilgili yaşanan ihtilafların kaynaklarının öğrenilmesine ve ilgili konuda sahih delile dayalı doğru görüşün tespit edilmesine vs. katkıda bulunacaktır.

Biz de söz konusu faydaları okuyucunun hizmetine sunmak amacıyla geçmişten günümüze dek kaleme alınan birbirinden değerli on dört tefsir eserini bir araya getirdik. Birbirinden değerli olan bu eserler şunlardır: Mukâtil’in Tefsîr-i Kebîr’i, Taberî’nin Câmi’u’l-Beyân’ı, Cessâs’ın Ahkâmu’l-Kur’ân’ı, Beğavî’nin Me‘âlimu’t-Tenzîl’i, İbn Atiyye’nin el-Muharraru’l-Vecîz’i, İbnu’l-Cevzî’nin Zâdu’l-Mesîr’i, Kurtubî’nin el-Câmi‘u li-Ahkâmi’l-Kur’ân’ı, Beydâvî’nin Envâru’t-Tenzîl’i, İbn Teymiyye’nin Dekâiku’t-Tefsîr’i, İbn Kayyim el-Cevziyye’nin Bedâ’iu’t-Tefsîr’i, İbn Kesîr’in Tefsîru’l-Kur’âni’l-‘Azîm’i, Şevkânî’nin Fethu’l-Kadîr’i, Âlûsî’nin Rûhu’l-Meânî ve Şinkîtî’nin Edvâu’l-Beyân’ı. Seçilen tefsirler, akidevi ve fıkhi açıdan farklı mezheplere ve görüşlere sahip müfessirler tarafından kaleme alınmıştır. Örneğin Taberî, Beğavî, İbn Teymiyye, İbn Kayyim el-Cevziyye, İbn Kesîr, Şevkânî, Âlûsî ve Şinkîtî, selef akidesinin çizgisine bağlı kalır iken, Beydâvî ve Kurtubî Eş’arî ekolüne tabi olmuştur. İbnu’l-Cevzî, Allah’ın kimi isim sıfatlarının teviline başvurmuştur. Kimi müfessirler de farklı ithamlara maruz kalmıştır. Örneğin Mukâtil’in mücessime ve Cessâs’ın Mu’tezile mezhebine mensup olduğu söylenmiş, Eş’arî müfessir kabul edilen İbn Atiyye ise bazı konularda Mu’tezil