Tanrı ve Devlet - Mihail Bakunin - Gece Kitaplığı

Cennetin inananları ve şairleri daha samimi oldukça daha da tehlikeli bir hale gelirler. Daha önce söylediğim gibi, bilimsel soyutlama, öz olarak doğru, yaşam için gerekli, rasyonel bir soyutlamadır; yaşamın teorik temsili ya da öyle demeyi tercih ederseniz, vicdanıdır. O yaşam tarafından özümsenebilir ve sindirilebilir; öyle de olmalıdır. İdealist soyutlama olan Tanrı ise aşındırıcı, yaşamı parçalayan ve yok eden, yanlışa sürükleyen ve öldüren bir zehirdir. İdealistlerin kişisel değilama kutsal gururu yenilmez ve merhametsizdir; onun yok edilmesi gerekir fakat o hiçbir zaman teslim olmaz, son bir nefesi kalsa bile, Prusya’da, halkın imparatorlarının mahmuzlu botları altında ezildiğini görmek isteyen o Alman idealist teğmenler gibi, halkı Tanrı’ya kul etmek için uğraşır. Sonuç biraz farklı olsa da inanç aynıdır ve bu inancın sonucu köleliktir...