Terceme-i Sevakıb - Derviş Mahmud Dede - Palet Yayınları

Mevlananın hayatının; babası, ailesi, muhatap olduğu dönemin alimleri ve devlet adamları ile birlikte ele alınması, sadece modern tarih yazımına has bir anlayış değildir.Mevlananın oğullarından Sultan Veledin (ö.1302), yazdığı eserlerle onun hayatına yakından tanıklık ettiği bilinmektedir. Bunu Ahmed Eflakinin Feridun Sipehsaların eserleri takip etmiştir. Mevlana hakkındaki en eski kaynaklardan oğlu Sultan Veledin (ö. 1312) İbtidanamesi ve Feridun Sipehsaların (ö. 1312[?]) Risalesi de büyük sufınin hayatını benzer bir anlayışla ele almıştır. Bu iki eserin ardından kaleme alınan MenakıbüI-Arifın ise Mevlana ve çevresindekiler hakkında yazılmış en kapsamlı eserlerden biri olmuştur. Yine, Ulu Arif Çelebinin yönlendirmesiyle Ahmed Eflakinin (ö.1360), XIV. yüzyılda kaleme aldığı bu eser, Türk edebiyatında türünün en meşhur örneklerinden biri kabul edilmektedir. Abdülvehhab Hemedaninin MenakıbüI-Arifınden hareketle yazdığı Farsça Sevakıb-ı Menakıb-ı Evliyaullah adlı eser, bu geleneğin devamı niteliğindedir. Derviş Mahmud Dede tarafından Türkçeye Tercüme-i Sevakıb adıyla çevrilen eser ise sadece içeriğiyle değil, yapısı itibariyle de yaslandığı geleneği devam ettirir nitelikte­ dir. Dokuz fasıldan oluşan eserde her bölüm, Mevlevilik tarikatının bir büyüğüne ayrılmıştır. Birinci bölümde Mevlananın babası Bahaeddin Veledin hayatı, kerametleri ve düşünceleri, ikinci bölümde Mevlananın eğitimiyle meşgul olan Seyyid Burhaneddin Muhakkık-ı Tirmizi, üçüncü ve en hacimli bölümde Mevlananın hayatı, kerametleri ve dönemin büyükleri ile kurduğu ilişkiler, dördüncü bölümde Şems-i Tebrizi, beşinci bölümde Şeyh Selahaddin-i Zerkub, altıncı bölümde Hüsameddin Çelebi, yedinci bölümde Mevlananınoğlu Sultan Veled,sekizinci bölümde Mevla­ nanın torunu Ulu Arif Çelebi, dokuzuncu ve son bölümde ise Emir Abid Çelebi ve Mevlananın soyunun hangi koldan devam ettiği hakkında bilgiler verilmiştir.